50 vel þekktir fræðimenn fjalla um Guð

Fyrir nokkru var mér bent á þetta myndband þar sem 50 fræðimenn fjalla um þeirra sýn á Guð. Ég ætla að gera heiðarlega tilraun til að glíma við eitthvað af því sem þeir sögðu.  Það sem kom mér á óvart hve margir þarna virtust hafa litla þekkingu á Biblíunni, trúarbrögðum og heimspeki. Hljómar kannski hrokafullt og ranglátur dómur en sá fyrsti sem kemur fram í myndbandinu, Lawrence Krauss tekur undir þetta með mér.  Held að allt of mikið af þessu fólki hefur kafað mjög djúpt í sín fræði og hafa misst sjónar af heildarmyndinni. Ég vitna aðeins lauslega í viðkomandi fræðimann til að gefa til kynna hvaða hugmyndum ég er að svara og hvet alla til að horfa á myndbandið til að sjá þeirra orð í samhengi.

Lawrence Krauss
If you look at the universe and study the universe what you find is that there is no evidence that we need anything than the laws of physics to explain everything we see.

Í fyrsta lagi þá augljóslega vantar að útskýra hvaðan þessi lögmál komu og af hverju þau eru eins og þau eru. Einstein áttaði sig á þessu enda ekki guðleysingi en hann sagði "The most incomprehensible thing about the world is that it is comprehensible". Það er alls ekki gefið að lögmálin sem stjórna okkar heimi séu regluleg og skiljanleg en þau eru það. Síðan þá útskýra lögmál alheimsins alls ekki hvernig lífið varð til, hvernig gífurlegt magn af upplýsingum í formi forritunarkóða gat orðið til eða hvað þá allar þær "vélar" sem þarf til að lesa upplýsingarnar og framfylgja þeirra skipunum. Það er ekkert í eðlisfræðilögmálunum sem ýtir undir að slíkt verði til, þvert á móti vinna lögmálin á móti myndun slíkra fyrirbrygða.  Þannig að ég er algjörlega ósammála Krauss að við þurfum bara lögmálin til að útskýra þau undur sem við sjáum í náttúrunni.

Richard Feynman
He came to the earth, one of the aspects of God came to earth... and look at what's out there, it's not in porpotion.

Ég get alveg skilið af hverju menn eiga erfitt með að trúa vitnisburði lærisveina Jesú um að Hann sé Guð. Þeir áttu líka sínar stundir efasemda.  En þarna var um að ræða heila þjóð sem var búin að bíða eftir þessu vegna þess að það var búið að spá þessu.  Eitt skemmtilegt dæmi um þannig spádóm er spádómurinn sem sagði hvenær Messías myndi deyja, sjá: Spádómurinn um Föstudaginn Langa

Einnig virðist Feynman ýja að því að heimurinn ætti að vera betri ef að þetta væri satt. Í fyrsta lagi þá hafði Jesú gífurleg áhrif á heiminn þrátt fyrir að starfa aðeins í þrjú ár og í öðru lagi þá var ekki tilgangur fyrri komu Jesú að enda alla illsku heldur til að borga gjald syndarinnar fyrir hvern þann sem trúir.

Ef ske kynni að þarna er Feynman að glíma við tilvist illsku og góðan Guð þá vil ég benda á hvernig C.S. Lewis skipti um skoðum um tilvist Guðs vegna einmitt tilvist illskunnar.

Colin Blakemore
and I believe I am the sum total of all of the causal influence on me at the moment...
human beings are set aside... really deciding absolutly what they are going to do.

Það vill svo til að margir þróunarsinnar sjá frjálsan vilja sem blekkingu, eins og t.d. þessi hérna: Rökræður um trú á Guð og þróunarkenninguna og siðferði  Þróunarsinninn sem þarna heldur fram að við höfum ekki frjálsan vilja er William Provine.  Þetta er líka skiljanleg afstaða ef að þróunarkenningin er rétt. Ef að við erum aðeins líffræðilegar vélar sem stjórnast af hvötum til að lifa af og fjölga okkur þá er ekki mikið rúm fyrir einhvern sjálfstæðan vilja.

Steven Pinker
There is no need to invoke a immaterial soul in understanding how the mind works.

Að við höfum óefniskennda sál sem flýgur til himna þegar við deyjum er ekki Biblíuleg hugmynd. Biblían talar einfaldlega um að lifandi verur eru sálir. Þar á meðal er hugmyndin um að við höfum eilífa sál er alls ekki Biblíuleg, Biblían talar alltaf um sálir sem dauðlegar og að aðeins Guð hefur ódauðleika.

Mér finnst samt Pinker hérna tala um heilan og meðvitundina eins og eitthvað sem að vísindamenn skilja en það er alls ekki þannig.  Hvernig síðan dauð efni eiga að hafa getað raðað sér í litlar ógurlega flóknar verksmiðjur ( frumur ) sem síðan tóku sig saman og mynduðu stærri heild sem hefur meðvitund ein og sér er eitthvað sem þróunarkenningin hefur engin svör við. Ekki nema einhverjar kjánalegar handaveifingar á meðan vitrari og fróðari þróunarsinnar eru vanalega heiðarlegir og viðurkenna að hérna er mikill leyndardómur á ferðinni.Meira um þetta hérna: Human Consciousness

Ég hef rekist á Pinker áður og fjallaði aðeins um hans siðferðislegu skoðanir sem hann byggir á sinni trú að Guð er ekki til og við erum aðeins afleiðing náttúruaflanna, sjá: Er rangt að nauðga eða það innbyggt í okkur af þróuninni?

Alan Guth
We don't have any way of knowing where the laws of physics came from. We can hope that when we really understand the laws of physics they will describe how the world came into existence.

Skemmtilegt að heyra Alan tala hreinskilningslega um okkar vanþekkingu á hvaðan eðlisfræðilögmálin komu og að við skiljum þau í dag ekki til fullnustu.  Ég tel það vera afskaplega veika von að þegar við virkilega skiljum eðlisfræðilögmálin að þá munum við getað skilið hvernig þau urðu til og hvernig alheimurinn varð til en auðvitað eigum við að reyna að skilja þau og hvað sem kemur út úr þeim skilningi er mjög forvitnilegt.

Alan Guth
I have never seen much in the idea that the univese was designed. My problem with the concept is that the designer must be more sophisticated and more complicated than the object being designed.

Maður getur ályktað að eitthvað hafi verið hannað þrátt fyrir að vita ekki hver eða hvað orsakaði hönnuðinn.  Ef við fengjum skilaboð frá fjarlægu stjörnukerfi eins og myndin "Contact" fjallaði um þá myndi enginn segja að við getum ekki ályktað að skilaboðin voru búin til af vitrænum verum vegna þess að við gætum ekki útskýrt hvað orsakaði þessar verur sem sendu skilaboðin.

Hérna útskýrir John Lennox, stærðfræðingur sem kennir við Oxford af hverju þessi rök Alan Guth virka ekki.

Noam Chomsky
You should keep away from having irrational believes. You should believe something for which you can find some evidence for support.

Þessu er ég mjög sammála og hefði mjög gaman af því að spjalla við Noam um akkúrat þetta og hvernig hann beitir þessu á guðleysi.  Ef við t.d. skoðun nokkur atriði sem mér finnst mjög órökrétt við trú guðleysingja:

• Það þurfti engan skapara því að lögmál alheimsins orsökuðu tilvist alheimsins. Flestir guðleysingjar að vísu viðurkenna fúslega að þeir vita ekki hvað orsakaði alheiminn og eðlisfræðilögmálin en hérna er dæmi þar sem skapari er rökrétta svarið en svarið það var enginn skapari og enginn sem bjó til eðlisfræðilögmálin er órökrétt.
• Ferli sem höfðu ekki vitsmuni eiga að hafa orsakað forritunarmál ( DNA ) og upplýsingar, þetta er algjörlega órökrétt.
• Ferli sem hefur ekki vitsmuni á að hafa orsakað vitsmuni, þ.e.a.s. okkur. Eitthvað sem hefur ekki vitsmuni að orsaka vitsmuni, það er ekki rökrétt og ekki trúlegt.  Að náttúruval hafi gefið okkur vitsmuni sem eru miklu meiri en við þurfum á til að lifa af er ekki rökrétt. Við þurfum ekki að kunna flókna stærðfræði til að lifa af eða rannsaka svarthol og skammtafræði til að lifa af svo það er engan veginn rökrétt að ætla að náttúruval og tilviljanir hafi orsakað þá vitsmuni sem mannkynið hefur.
• Ferli sem hefur ekki skynbragð á fegurð á að hafa orsakað verur sem kunna að meta fegurð. Ekki rökrétt.

Þegar kemur síðan að byggja sína trú á sönnunargögnum þá er kristni öðru vísi en önnur trúarbrögð heimsins í þessu tilliti. Kristni byggir á sögulegum atburðum, heildstæðum vitnisburði ótal aðila af þeirra reynslu af Guði.  Megnið af okkar þekkingu kemur frá vitnisburði annarra svo engin ástæða til að hafna þessum vitnisburði aðeins vegna þess að hann er í formi vitnisburðar. Að trúa ekki á Guð og þess vegna hafna þessum vitnisburði er ekki góð ástæða.  Við höfum síðan marga spádóma sem hafa ræstt sem gefur mér ástæðu til að trúa að Biblían var skrifuð af þeim sem er yfir náttúrunni og veit allt.  Hérna eru tvö dæmi um slíka spádóma, Spádómurinn um borgina Petru og Uppfylltur spádómur Biblíunnar um sögu heimsins

Peter Atkins
which has no contact with physical reality at all. They invent all sorts of questions, which they then taunt humanity with.One of them is cosmic purpose, they say there must be a purpose.  They don't respect the power of the human intellect.

Biblían hefur mjög sterka tengingu við raunveruleikann og svarar mörgum vísindalegum spurningum á allt annan hátt en guðleyingjar þegar þeir eru að reyna að útskýra tilveruna.  Spurningin um tilgang er síðan mennsk, mjög eðlileg spurning sem fólk í gegnum aldirnar hafa glímt við, spurningin um tilgang er ekki bara eitthvað sem guðfræðingar nota til að hrella almenning.  Ég veit ekki af hverju Atkins heldur að guðfræðingar eða þá kristnir virða ekki mátt mennskrar skynsemi.  Guð gaf okkur skynsemina svo við höfum mikla ástæðu til að virða hana.  Guðleysinginn situr aftur á móti með sárt ennið og verður að viðurkenna að hann hefur í rauninni ekki ástæðu til að ætla að okkar skynsemi sé í rauninni skynsöm því að náttúruval og tilviljanir þurfa ekkert endilega að hafa búið okkur þannig til að við séum skynsöm. Eins og Darwin orðaði þetta "Could we trust the convictions of a monkey's mind". Það eru samt takmörk fyrir getu skynseminnar vegna þess að við höfum takmarkaða þekkingu á heiminum í kringum okkur og hérna biður Guð okkur um að treysta sér. Að þegar Hann segir að Hann skapaði heiminn á sex dögum að þá gerði Hann það þó að okkar vitsmunir skilja ekki hvernig Hann fór að því. Ekki frekar en fimm ára gutti skilur hvernig menn fara að því að búa til tölvur, flugvélar eða bíla.

Hérna er stutt klippa þar sem William Lane Craig talar við Atkins um mátt vísindanna.

Jæja, þetta er orðið allt of langt svo ég læt hér staðar numið.  To be continued...

Athugasemdir

[Óli Jón, 4.9.2011 kl. 22:46]

Mofi segir:

Einstein áttaði sig á þessu enda ekki guðleysingi en hann sagði "The most incomprehensible thing about the world is that it is comprehensible".

Vera má að Einstein hafi ekki verið guðleysingi sem gerir eftirfarandi orð hans mun magnaðri en ella:

The word God is for me nothing more than the expression and product of human weaknesses, the Bible a collection of honourable, but still primitive legends which are nevertheless pretty childish. No interpretation no matter how subtle can (for me) change this.

Þarna segir Einstein í bréfi sem hann skrifaði árið 1954 til vinar síns að hann telji orðið Guð ekki annað en táknmynd og afurð mannlegra veikleika og að Biblían sé ekkert nema samansafn af virðingarverðum, en um leið frumstæðum sögusögnum sem séu þrátt fyrir allt afar barnalegar. Engin túlkun, sama hversu 'smávægileg' geti breytt þessari skoðun hans.

Það vilja allir hafa Einstein í liði með sér, en ég held að það sé nokkuð öruggt að hann er ekki góður liðsmaður kristinnar trúar skv. þessu. Hann gæti ekki orðað álit sitt á Guði og Biblíunni með meira afgerandi og skilmerkilegri hætti.

Þessu er rétt að halda til haga í þessu samhengi.

[Mofi, 4.9.2011 kl. 23:00]

Óli Jón, já, það er alveg rétt hjá þér að Einstein var ekki kristinn og ekki heldur gyðingur, í trúarlegum skilningi. En hann trúði á tilvist Guðs eða æðri máttar og þess vegna fannst mér hans orð í þessu samhengi eiga vel við.

[Jón Bjarni Steinsson (IP-tala skráð) 5.9.2011 kl. 05:27]

Hvað meinar þú með að hann hafi trúað á tilvist guðs eða æðri máttar...? Hann trúði augljóslega ekki á Guð Biblíunnar..

[Mofi, 5.9.2011 kl. 09:41]

Jón Bjarni, þetta er bara það sem hann sagði, "My religion consists of a humble admiration of the illimitable superior spirit who reveals himself in the slight details we are able to perceive with our frail and feeble mind."  Einstein gerði það nokkuð skýrt að hann trúði ekki á persónulegan Guð.

[Jón Bjarni Steinsson (IP-tala skráð) 5.9.2011 kl. 14:44]

Afhverju segir þú þá að hann hafi trúað á tilvist Guðs, þegar hann gerði það ekki?

[Mofi, 5.9.2011 kl. 15:37]

Jón Bjarni, hann gerði það og kvartaði yfir því að fólk væri að tengja hann við guðleysi "I'm not an atheist and I don't think I can call myself a pantheist".

[Jón Bjarni Steinsson (IP-tala skráð) 5.9.2011 kl. 15:40]

Það þýðir ekki að hann hafi trúað á Guð Biblíunnar er það? Hann meira að segja tók það sérstaklega fram að hann gerði það ekki.. afhverju segir þú þá -

" En hann trúði á tilvist Guðs eða æðri máttar" ?

[Mofi, 5.9.2011 kl. 15:52]

Jón Bjarni, af því að hann gerði það. Það er alveg komið á hreint að hann trúði ekki á persónulegan Guð eða Guð Biblíunnar.

[Jón Ragnarsson, 6.9.2011 kl. 07:26]

Já, fattaðru þetta ekki Jón Bjarni? Af því bara!

[Mofi, 6.9.2011 kl. 10:18]

Það er komið á hreint, tekið fram af Óla Jón og ég samþykki það auðvitað því það er ekkert umdeilt að Einstein trúði ekki á Guð Biblíunnar. Hann trúði ekki á persónulegan Guð.  Hann aftur á móti trúði að það væri æðra vald eða Guð á bakvið alheiminn og vildi ekki flokka sig sem guðleysingja.  Er þetta virkilega eitthvað óskýrt?

[Óli Jón, 12.9.2011 kl. 00:41]

Mofi: Það er reyndar þannig að Einstein lýsir þessari 'trú' sinni best með þessum eigin orðum sínum:

The fairest thing we can experience is the mysterious. It is the fundamental emotion which stands at the cradle of true art and true science. He who knows it not and can no longer wonder, no longer feel amazement, is as good as dead, a snuffed-out candle. It was the experience of mystery even if mixed with fear - that engendered religion. A knowledge of the existence of something we cannot penetrate, of the manifestations of the profoundest reason and the most radiant beauty, which are only accessible to our reason in their most elementary forms - it is this knowledge and this emotion that constitute the truly religious attitude; in this sense, and in this alone, I am a deeply religious man.

Þarna segir hann, með beinum orðum og með þeim hætti að ekki er hægt að mistúlka, að trú hans markist af hinum dularfulla. Hann taldi hið dularfulla vera þá kennd sem gæfi af sér hina sönnu list og hin sönnu vísindi. Þá segir hann að hið dularfulla í heiminum sem gat af sér trú og það er ekki hægt að merkja af orðum hans, þessum sem öðrum, að sú trú hafi verið nokkuð annað en slöpp tilraun hins óupplýsta manns til þess að útskýra hið dularfulla. Hann áréttar það svo skilmerkilega að hann teljist trúaður í þessum skilningi og aðeins þessum eina skilningi.

Því er óhætt að segja að þín túlkun á trú Einstein markast helst af óskhyggju, enda á hún sér enga stoð í raunveruleikanum. Einstein var trúaður, jú, en trú hans snerist í kringum hið óútskýrða sem hann fékkst við í vinnu sinni. Hefði Einstein verið raunverulega trúaður, þá er dagljóst að hann hefði ekki náð þeim árangri sem hann er þekktastur fyrir, því hann hefði þá verið bundinn af sömu kreddum og t.d. AiG liðið sem gefur lítið fyrir vísindi og rökhyggju nema í þeim tilfellum þar sem þau styðja fráleitan málstað þeirra.

Afgreiðum því trú, eða frekar trúleysi, Einsteins hér í eitt skipti fyrir öll og látum þar við sitja.

[Mofi, 12.9.2011 kl. 11:42]

Óli Jón, dáldið svekkjandi að greinin fjallaði nærri því ekkert um Einstein en síðan fer öll umræðan í hann en gott og vel.  Lykilorðið í tilvitnuninni sem þú vitnaðir í er "religious". Ég set þann skilning í það sem Einstein var að segja þarna er tilvísun í kirkjuferðir og þess hátar. Menn geta haft sterkar trúarskoðanir varðandi Guð en ekki farið í kirkju og ekki farið með bænir og þess háttar. Þegar kom að tilvist Guðs þá tel ég að Einstein hafi tekið af allan vafa varðandi hans afstöðu þegar hann sagði þetta:

In view of such harmony in the cosmos which I, with my limited human mind, am able to recognize, there are yet people who say there is no God. But what really makes me angry is that they quote me for the support of such views

...
"I'm not an atheist and I don't think I can call myself a pantheist. We are in the position of a little child entering a huge library filled with books in many languages. The child knows someone must have written those books. It does not know how. It does not understand the languages in which they are written. The child dimly suspects a mysterious order in the arrangements of the books, but doesn't know what it is. That, it seems to me, is the attitude of even the most intelligent human being toward God

Einnig langar mig að benda á hvað Einstein sagði um Jesú þó að hann væri ekki kristinn

Albert Einstein
"To what extent are you influenced by Christianity?"
"As a child I received instruction both in the Bible and in the Talmud. I am a Jew, but I am enthralled by the luminous figure of the Nazarene."
"Have you read Emil Ludwig’s book on Jesus?"
"Emil Ludwig’s Jesus is shallow. Jesus is too colossal for the pen of phrasemongers, however artful. No man can dispose of Christianity with a bon mot!"
"You accept the historical existence of Jesus?"
"Unquestionably! No one can read the Gospels without feeling the actual presence of Jesus. His personality pulsates in every word. No myth is filled with such life."
G. S. Viereck, "What Life Means to Einstein," Saturday Evening Post, 26 October 1929; Schlagschatten, Sechsundzwanzig Schicksalsfragen an Grosse der Zeit (Vogt-Schild, Solothurn, 1930), p. 60; Glimpses of the Great (Macauley, New York, 1930), pp. 373-374

Óli Jón
Hefði Einstein verið raunverulega trúaður, þá er dagljóst að hann hefði ekki náð þeim árangri sem hann er þekktastur fyrir, því hann hefði þá verið bundinn af sömu kreddum og t.d. AiG liðið sem gefur lítið fyrir vísindi og rökhyggju nema í þeim tilfellum þar sem þau styðja fráleitan málstað þeirra.

Það er nú alveg krystaltært að þeir sem hafa aðhyllst sköpun hafa lagt lang mest til vísindanna. Stærstu nöfn sögu vísindanna tilheyra kristnum einstaklingum sem trúðu á sköpun. Þegar kemur að síðustu öld þá er ekki hægt að neita því að almennt hafi hallað vel á kristna vísindamenn en samt tilheyra nokkur af helstu vísindaafrekum síðustu aldar kristnum vísindamönnum. Þar má nefna Wright bræðurna, Verner Von Braun sem spilaði lykilhlutverk í að koma manni á tunglið og Raymond Damadian sem fann upp MRI tæknina sem var ein mesta tækniframför í læknavísindum síðustu aldar.

Væri gaman að sjá lista af guðleysingjum sem hafa lagt eitthvað markvert til vísinda, held að sá listi væri frekar stuttur og áhrifa lítill og Einstein væri ekki á þeim lista.