Er hægt að hata illskuna án þess að verða vondur sjálfur?

Það reynist flestum auðvelt í dag að beina sínu hatri á Anders Breivik. Enginn sem mótmælir þegar hans nafni er bölvað og fólk kinkar kolli þegar aðrir heimta dauða hans.  Það eru líka mjög skiljanleg viðbrögð við svona grímulausri illsku.  En baráttan við illskuna er snúin.  Hvenær ertu í góða liðinu sem gerir heiminn betri og hvenær ertu í vonda liðinu sem er að gera heiminn verri?  Ég held að allt of margir svari þessari spurningu án mikillar ígrundunar. Allir sannfærðir að vera í rétta liðinu.

Hérna er áhugaverð umræða á eyjunni, sjá: http://blog.eyjan.is/karl/2011/07/23/hyski-hannesar/
Þarna yfirflæðir allt af hatri og fyrirlitningu, hver höndin upp á móti annarri. Ég er samt viss um að allir þarna telja sjálfa sig vera í réttláta, kærleiksríka liðinu.  En er hægt að hata, án þess að verða sjálfur vondur?  Er hægt að elska án þess að hata þá sem myrða eða misnota börn?  Þeir sem horfa upp á svona atburði og er alveg sama, hafa þeir þá nokkra samúð með fórnarlömbunum?  Eru það ekki kaldir einstaklingar sem er sama um þjáningar annara?

En hvernig var það, var það hugmyndafræði sem rak Breivik til þessara morða?  Ég get ekki séð það. Hann virðist hafa verið þjóðernissinni og haft áhyggjur af áhrifum Islam í Noregi en ég get ekki séð rökrétta tengingu frá því og að drepa helling af norksum börnum. Kannski er ég að meta Breivik rangt en ég sé þarna einmanna einstakling, fullann af hatri á samfélagi sem hann upplifði að hefði hafnað sér og þarna fann hann útrás fyrir sitt hatur og geðveiki.

Hugmyndafræði getur rekið fólk til verka og jafnvel voðaverka. Málið er samt að allir glíma við sína eigin illsku, reiði, græðgi, sjálfelsku, hatur og svo mætti lengi telja.  Hið illa í viðkomandi getur rekið hann áfram til hræðilegra verka og kemur hugmyndafræði lítið sem ekkert við.  Það er að öllum líkindum ekki hugmyndafræði sem hvetur fólk til að stela, nauðga og ljúga.  Hugmyndafræði eða trú getur hvatt til góðra verka og verið þannig afl til góðs í þessum heimi en jafnvel í þeim tilfellum þarf að glíma við eigin girndir, leti og hvað annað slæmt í okkar eðli.  Sem sagt, slæm hugmyndafræði eða trú hvetur til vondra verka, góð hugmyndafræði eða trú, hvetur til góðra verka. En samt, þá er alltaf hið mannlega eðli sem við erum alltaf að glíma við sem er óútreiknanlegt og oft svakalega grimmt.

Ég trúi því að þegar einhverjir múslimar boða hatur og morð á gyðingum eða kristnum, þá þarf að mótmæla og vera tilbúinn að berjast eða verjast þeim.  Ég trúi því einnig að þegar einhverjir sem kalla sig kristna boða hatur og morð á hverjum sem er, að þá þurfi að mótmæla og vera tilbúinn að berjast á móti slíku.  Þeir sem eru þessu sammála, þeim líður kannski dáldið eins og mér, að vera fáliðaðir, mitt á milli stríðandi fylkinga.  Einn hópurinn vill stríð við múslima og annar hópurinn vill stríð við kristna.

Í þessari baráttu þá held ég að Páll hafi orðað vel hvernig er best að berjast þessari baráttu, þó að án hjálpar Guðs sé slík barátta vonlaus.

Rómverjabréfið 12:9-21
9 Elskan sé flærðarlaus. Hafið andstyggð á hinu vonda, en haldið fast við hið góða.
10 Sýnið hver öðrum bróðurkærleika og ástúð, og verið hver yðar fyrri til að veita öðrum virðing.
11 Verið ekki hálfvolgir í áhuganum, verið brennandi í andanum. Þjónið Drottni.
12 Verið glaðir í voninni, þolinmóðir í þjáningunni og staðfastir í bæninni.
13 Takið þátt í þörfum heilagra, stundið gestrisni.
14 Blessið þá, er ofsækja yður, blessið þá, en bölvið þeim ekki.
15 Fagnið með fagnendum, grátið með grátendum.
16 Berið sama hug til allra, hreykið yður ekki, en haldið yður að hinum lítilmótlegu. Ætlið yður ekki hyggna með sjálfum yður.
17 Gjaldið engum illt fyrir illt. Stundið það sem fagurt er fyrir sjónum allra manna.
18 Hafið frið við alla menn að því leyti sem það er unnt og á yðar valdi.
19 Hefnið yðar ekki sjálfir, þér elskaðir, heldur lofið hinni refsandi reiði Guðs að komast að, því að ritað er: "Mín er hefndin, ég mun endurgjalda, segir Drottinn."
20 En "ef óvin þinn hungrar, þá gef honum að eta, ef hann þyrstir, þá gef honum að drekka. Með því að gjöra þetta, safnar þú glóðum elds á höfuð honum."
21 Lát ekki hið vonda yfirbuga þig, heldur sigra þú illt með góðu.

Bjó til sprengju á 80 dögum