Biblíulexía næsta hvíldardags

Vill svo til að ég á að vera með lexíuna á morgun í Reykjavíkur kirkju, að Ingólsstræti 19, klukkan tíu.  Mig langar að bjóða öllum áhugasömum að kíkja í heimsókn.

Lexían að þessu sinni er líklegast í þyngri kantinum en hún fjallar um synd en vonandi munum við samt eiga góða stund við að rannsaka hana. Lexíur í Aðvent kirkjunni eru umræður um eitthvað ákveðið efni og sá sem á að stjórna á aðeins að leiðbeina umræðunni.  Mér finnst þetta mjög dýrmætt í Aðvent kirkjunni því að þarna fær fólk að spjalla saman um trúarleg málefni og sömuleiðis fólk sem vill kynnast okkur og kirkjunni fær þarna tækifæri til að tjá sig.

Hérna fyrir neðan er lexían fyrir þá sem vilja kynna sér hana.

Synd

 

Hvíldardagseftirmiðdagur

 

Lestur vikunnar:  Jes 14.12-14; Matt 23.23; 25.45; Fil 2.6-8; Heb 1.1-5; Opb 5.9-12.

 

Minnistexti:  ,,Eins og af misgjörð eins leiddi sakfellingu fyrir alla menn, þannig leiðir og af réttlætisverki eins sýknun og líf fyrir alla menn.” Róm 5.18. (1981).

 

Bjartsýni fyrri kynslóða að ,,heimur batnandi fer” er ekki lengur raunsæ.  Jafnvel þó kalda stríðinu sé lokið er heimurinn langt frá því að vera öruggur staður.  Við stöndum öll berskjölduð fyrir ógn hryðjuverka.  Vísindin sem áttu að vera fyrirboði betri heims ógna nú að umturna honum í staðinn.  Sameiginlegar orkulindir eru að tæmast.  Heimskautaísinn er að bráðna.  Glæpir eru sorgleg staðreynd tilverunnar um allan heim.  Maðurinn sýnir litlar eða engar breytingar til batnaðar á sviði siðferðis á síðustu kynslóðum.  Bilið milli ríkra og fátækra breikkar stöðugt.  Daglegur fréttaflutningur færir okkur næstum undantekningarlaust fréttir um grimmdarverk og siðspillingu.  Það kemur ekki á óvart að einhver hefur sagt að kenning kristninnar um siðspillingu mannsins sé auðsannanleg kenning.  Þ.e.a.s. það er kennisetning sem við þurfum ekki að veita viðtöku á grundvelli trúar.  Samt er það svo að þó syndin sé slæm er hún ekki endir sögunnar.  Syndin er að sönnu raunveruleg en guðleg náð er það einnig.

 

Yfirlit vikunnar:  Syndin og afleiðingar hennar eru sársaukafull staðreynd tilveru mannsins.  Guði séu þakkir fyrir Jesú sem hefur búið okkur öllum veg til undankomu.

 

Syndin er uppreisn

 

Hvert er eðli syndarinnar?  Hvernig skýrgreinir Biblían hana?  1Jóh 3.4 segir: ,,Hver sem drýgir synd fremur lögmálsbrot.  Syndin er lögmálsbrot[1].”  En það er ekki einungis einhver lög sem maðurinn hefur brotið - það eru lög Guðs.  Maðurinn hefur gert uppreisn gegn skapara sínum, talið sig vera mælikvarða allra hluta í stað þess að beygja sig í fullu trausti og auðmýkt fyrir visku og kærleika Guðs.

 

Hvað segja eftirtaldir textar Biblíunnar um eðli syndarinnar?  1Mós 3.1-7; Jes 14.12-14; Opb 12.7-9.

 

Hvers vegna refsaði Guð Adam og Evu fyrir eitthvað sem virtist svo smámunalegt?  Það kann að virðast vera smámunalegt, en það fól í sér áríðandi meginreglu.  ,,Það var ekkert eitrað við ávöxtinn og syndin fólst ekki einungis í því að láta undan löngun.  Það var vantraust á gæsku Guðs, vantrú á orð hans og höfnun á valdi hans sem gerði fyrstu foreldra okkar að lögbrjótum og það opnaði heiminn fyrir þekkingu á hinu illa.  Þetta opnaði dyrnar fyrir alls kyns óheilindum og villum.”  (Ellen G. White, Education, bls. 25).

 

Hvert er eitt megineinkenni fólks Guðs á síðustu tímum?  Opb 14.12.  Hvernig kemur hlýðni inn í myndina?

 

Guð hefur gert allt fyrir okkur sem takmarkalaus kærleikur gat gert.  Í staðinn biður hann um kærleika okkar og hlýðni.  Í heimi sem er fullur af hömlulausu lögleysi og afstæðishyggju - sem heldur því fram að gott og illt séu einungis háð menningarheimi okkar og því sem samfélaginu og einstaklingnum fellur best - mun finnast fólk sem ver mælikvarða heilagleikans, boðorðin tíu, með öllum hugsanlegum ráðum.

 

Við höfum tilhneigingu til að líta á uppreisn sem beina árás á eitthvert vald eða höfnun þess.  Samt getur hún komið fram á mikið lævísari hátt.  Hvernig gætir þú greint hvort þú elur slíkan uppreisnaranda með þér gegn Guði?

 

Að missa marks

 

Oft er gert lítið úr alvarleika syndarinnar.  Sumir segja: ,,Við getum ekki öll verið fullkomin!”  En syndin er alvörumál.  ,,Raunveruleg hætta syndarinnar verður ekki að fullu augljós fyrr en við gerum okkur grein fyrir öllum möguleikum mannsins eins og hann var skapaður í Guðs mynd.”  (John Macquarrie, Principles of Christian Theology.  London: SCM Press, 1966, bls. 238).

 

Syndin er ekki aðeins einskorðuð við rangar athafnir.  Hún felur einnig í sér löngun til að gera það sem við vitum að er rangt (Matt 5.28) og láta sig dreyma um það.

 

Hvað hefur þú látið þig dreyma um síðasta sólarhring?  Mundir þú blygðast þín að opinbera þessar hugsanir?  Hvað ætti svar þitt að segja þér varðandi það hvar hjarta þitt er? Sjá Róm 8.6.

 

Ein tegund synda er oft nefnd vanrækslusyndir.  Þær eiga við um vísvitandi vanrækslu á skyldum og að neita að gera eitthvað sem við vitum að við ættum að gera. 

 

Í Matt 23.23 og Matt 25.45 finnum við yfirlýsingar sem Jesús kom með varðandi vanrækslusyndir.  Lestu þessi vers í samhengi.  Hvað fela þau í sér?

 

Í 25. kafla Matteusar má einnig finna dæmisöguna um talenturnar (14.-28. vers).  Hvað varð um þjóninn sem faldi sína talentu?  Hvað felur það í sér varðandi það mál sem er til umræðu?

 

Við höfum öll fengið vissar talentur.  Það er hluti ráðsmennskunnar að nýta talentur okkar að fullu.  Við erum ábyrg gagnvart Guði ef við látum hjá líða að nota það sem hann hefur gefið okkur.   Minnumst orða Péturs postula: ,,Sérhvert ykkar hefur fengið náðargáfu.  Notið þær og þjónið hvert öðru eins og góðir ráðsmenn margvíslegrar náðar Guðs” (1Pét 4.10).

 

Vanrækslusyndir, syndir hugans - hver er ekki sekur um þær?  Íhugaðu fyrirheitið um fyrirgefningu sem er að finna í Jesú.  Hvers vegna ætti það að hafa svo mikla þýðingu fyrir okkur?

 

Erfðasyndin

 

Guðfræðingar greina oft á milli syndugra athafna sem við drýgjum og syndugs eðlis sem við höfum.  Fall Adams hefur spillt okkur öllum; við erum talin syndarar jafnvel áður en við syndgum.  Barnaskírnin er nátengd þessari skoðun.  Hugmyndin er sú að nýfætt barn sem deyr án þess að vera skírt muni glatast um eilífð vegna þess að barnið er syndari og ef ekkert er gert við þennan syndugleika muni barnið missa af eilífu lífi.

 

Enginn biblíulegur stuðningur finnst fyrir þessari hefð né því að barn sem deyi sé óhjákvæmilega dæmt til tortímingar.  Samt er rétt að erfðasynd Adams og Evu hafi haft altækar afleiðingar sem koma niður á öllum.  Syndin kom inn í heiminn með einum manni og dauðinn með syndinni til allra manna (Róm 5.12).

 

Hvernig lýsir Páll postuli þeim sterku tilhneigingum til syndugs hátternis sem við höfum öll frá fæðingu? Róm 8.7-8; 8.21-24.  Hvernig hafa þessar tilhneigingar komið fram í lífi þínu?

 

Á öllum öldum hafa verið kristnir einstaklingar sem hafa haldið því fram að þeir hafi náð fullkomnun.  En þeir sem telja sig fullkomna blekkja sjálfa sig.  Páll vitnar í Slm 53.4 þegar hann segir: ,,Enginn er réttlátur, ekki einn” (Róm 3.10).  Samstarfsmaður hans, Jóhannes postuli, er jafn fastur fyrir: ,,Ef við segjum: ,,Við höfum ekki synd,” þá blekkjum við okkur sjálf”  (1Jóh 1.8).

,,Helgun gerist ekki á einu augabragði, einni klukkustund eða degi.  Hún byggist á stöðugum vexti í náð.  Við vitum ekki í dag hve römm átökin verða næsta dag.  Satan lifir og er umsvifamikill og við þurfum  dag hvern að hrópa til Guðs í einlægni um hjálp og styrk til að standa gegn honum.  Eins lengi og Satan ræður ríkjum þurfum við að undiroka sjálfið, sigrast á því sem ásækir okkur og þeirri baráttu linnir ekki.  Við komumst aldrei það langt að geta sagt að við höfum náð markinu.”  (Skýringar Ellen G. White, The SDA Bible Commentary, 7. bindi, bls. 947).

 

Segjum svo að þú hafir náð því marki að hafa unnið sigur yfir syndinni, þ.e.a.s. þú drýgðir enga synd vísvitandi: þú værir alltaf vingjarnleg(ur), ástrík(ur), örlát(ur) og lifðir í samræmi við það ljós sem þú hefðir.  Segjum svo að líf þitt endurspeglaði fullkomlega lyndiseinkunn Jesú.  Hvers vegna þyrftir þú samt á frelsara að halda sem gerði þér kleift að standa án fyrirdæmingar (Róm 8.1) frammi fyrir Guði vegna réttlætis hans?

 

Sameiginleg synd eða persónuleg?

 

Allt frá syndafallinu hefur heimurinn verið spilltur af synd.  Afleiðingar syndarinnar eru augljósar í náttúrunni.  Þær má einnig sjá í styrjöldum, böli þrælahalds og allskyns arðráni og einnig í því hvernig við förum ránshendi um náttúruauðlindir.  Bæði í fortíð og nútíð hefur heimurinn verið fullur af efnishyggju, sjálfsdýrkun, óréttlæti og spillingu.

 

Þessar staðreyndir vekja margar erfiðar spurningar.  Efst á lista er spurningin um það hvort við sem einstaklingar berum einhverja ábyrgð á þessu og hvort við ættum að taka á okkur einhverja sekt fyrir þetta sameiginlega syndsamlega ástand.  Eftirtalin íhugunarefni kunna að hjálpa okkur við að eiga við þennan vanda.

 

1. Íhugið hvernig megi líta á sameiginleg rangindi í heiminum í dag með deiluna miklu sem baksvið.  ,,Handan við ris og hrun þjóða og samspil og viðbrögð mannlegra áhugamála er ósýnileg viðureign Guðs og hersveita dyggra engla hans annars vegar og Satans og hersveita fallinna engla hins vegar - átök sem hafa bein áhrif á allar athafnir mannsins.” (Frank Holbrook, ,,The Great Controversy,” í Raoul Dederen (ritstj.), Handbook of Seventh-day Adventist Theology.  Hagerstown, MD: Review and Herald Publishing Association, 2000, bls. 995).

 

2. Gaumgæfið hinn algjöra eyðingarmátt syndarinnar.  Eðli syndarinnar er að eyðileggja allt sem er einhvers virði. Synd og dauði hafa sömu merkingu og þau finnast hvert sem litið er.  Þessi heimur er því vonlaus nema Guð grípi inn því máttur syndarinnar er langtum meiri en maðurinn fær við ráðið.

 

3. Hugleiddu einnig að við höfum öll einhver áhrif.  Við getum öll tekið smá-ákvarðanir sem kunna að auka eða draga að einhverju marki úr því illa í heiminum.  Við getum stuðlað að friði og réttvísi.  Við getum unnið miskunnarverk.  Við getum valið að samstarfa öllum þeim sem vilja vernda umhverfið.  Hvernig hjálpa textar eins og Préd 9.10, Lúk 16.10 og Fil 4.8, 9 okkur að skilja þessi málefni? 

 

Það er auðvelt að slá handleggjunum upp í örvæntingu og segja: ,,Vandamálin eru of stór.  Hvað get ég svo sem gert til að hjálpa?”  Hvernig ætti fordæmi Jesú og það góða sem hann gerði þegar hann læknaði sjúka og hughreysti fátæka (sem voru tiltölulega lítill hluti allra þeirra sem voru sjúkir og fátækir á hans tíma) samt að hafa áhrif á ákvarðanir okkar að gera heiminn að betri stað?

 

Einasta lausn á syndarbyrðinni

 

Það finnst engin auðveld eða ódýr lausn á syndarbyrðinni.  Maðurinn getur ekki unnið bug á syndinni með viljafestu og þrautsegju.  Syndin er okkur meiri.  Lausnin hlýtur því að vera okkur ofraun.  Mikið öngþveiti ríkir meðal manna þegar málið snýst um frelsunina.  Margir telja að margir vegir leiði til ríkis Guðs.  Leiðirnar kunni að vera mismunandi en þær liggi allar til sama ákvörðunarstaðar.  En þeir hafa á röngu að standa.

 

Hver er hinn skýri vitnisburður Biblíunnar varðandi einustu leiðina til frelsunar?  Jóh 10.7; Jóh 14.6; Post 4.12.

 

Við getum ekki vitað hverjir muni ganga inn um hlið himinsins.  En Guði sé lof að sú ákvörðun er í hendi þess einstaklings sem hún hefur verið falin, hans sem er kærleikurinn og réttvísin persónugerð.  En eitt vitum við:  þeir sem öðlast eilíft líf hljóta það einungis vegna þess að Kristur dó fyrir þá. Sumir fá e.t.v. aldrei tækifæri til að læra um frelsara sinn.  En það dregur ekkert úr þeirri staðreynd að það er einungis fyrir nafn Krists að þeir öðlast frelsun jafnvel þó þeir hafi aldrei heyrt nafn hans nefnt. 

 

Hvers vegna var Jesús sá einasti sem gat frelsað fallið mannkyn? Fil 2.6-8; Heb 1.1-5; Opb 5.9-12.

 

,,Sonur Guðs var einasta fórnin sem nægði til að fullnægja kröfum Guðs fullkomna lögmáls. . . .  Engar kvaðir voru lagðar á Krist.  Hann hafði mátt til að gefa líf sitt og taka það aftur.  Engin kvöð hvíldi á honum að taka á sig verk friðþægingarinnar.  Hann færði sjálfboðna fórn.  Gildi lífs hans nægði til að frelsa manninn frá föllnum hag sínum. 

 

Sonur Guðs var í mynd Guðs og hann taldi það ekki rán að vera Guði líkur.  Hann var sá einasti meðal mannanna sem gat sagt við alla: ,,Hver ykkar getur sannað á mig synd?”  Hann hafði verið með föðurnum við sköpun mannsins og vegna þess að guðleg lyndiseinkunn hans var fullkomin hafði hann mátt til að friðþægja fyrir syndir mannsins, hefja hann upp og færa hann tilbaka í upphaflegt horf.” (Ellen G. White, Lift Him Up, bls. 24.) 

 

Íhugaðu hve slæm syndin hlýtur að vera fyrst það tók líf Jesú sjálfs að friðþægja fyrir hana.  Hvernig hjálpar þessi undursamlegi sannleikur þér í baráttunni við syndina?

 

Til athugunar:   Lestu bls. 145-153 í bókinni Early Writings eftir E.G. White.  Þessir þrír kaflar fjalla um upphaf syndarinnar á himni og jörð og um fyrstu birtingu frelsunaráformsins.

 

Til umræðu:

Ø       Sem Sjöunda dags aðventistar vitum við að heimurinn fer ekki batnandi heldur versnandi - mikið versnandi.  Spurningin er hvernig við eigum að bregðast við vandamálum heimsins.  Eigum við einungis að yppa öxlum og segja: ,,Guð sagði fyrir að ástandið yrði slæmt og nú hefur það gerst svo hvað getum við gert í því?”  Eða verðum við svo upptekin af að reyna að leysa vandamál heimsins að við gleymum því að við höfum verið kölluð til að benda fólki á einustu lausnina - Jesú Krist sem dó fyrir syndir okkar og mun koma aftur?  Hvernig höldum við þessum málum í jafnvægi?

Ø       Ætti kirkjan að vera virkari í að fordæma sameiginleg mein heimsins?  Eða mundi það hafa lítil áhrif og verða til þess að draga athyglina frá fyrirmælum Jesú um að boða öllum fagnaðarerindið?  Á hinn bóginn, hvað verður um siðferðilegan trúverðugleika okkar ef við þegjum um mörg þessara stórmála?

Ø       Dauðinn er greinilega hræðilegasta afleiðing syndarinnar.  Ekkert sem við mennirnir getum gert getur umbylt þeirri staðreynd.  Syndin hefur orsakað svo mikla tortímingu að Guð þarf að grípa inn á yfirnáttúrulegan hátt til að binda endi á hana.  Hvað ætti það að segja okkur um hversu mikilvægt það er að við berjumst gegn syndinni af öllum þeim mætti sem Guð hefur gefið okkur?

Ø       Fyrir Sjöunda dags aðventista er lykilinn að því að skilja vandamálið um syndina og hið illa að finna í atburðarás deilunnar miklu, hugmyndinni um að vitsmunaverur annarra heima fylgist með því sem er að gerast hér og sjái hvernig Guð á við syndina og afleiðingar hennar.  Ímyndaðu þér eina af þessum syndlausu verum frá öðrum hluta alheimsins sem hefur séð hvernig syndin hefur farið með okkur.  Hvað mundi hún sjá?  Hvað mundi hún hugsa?  Hvað mundi hún geta lært af því sem hún sér okkur fara í gegnum hér?  Hugsaðu þér hve óskiljanlegar og óskynsamlegar sumar af athöfnum okkar hljóta að vera í augum hennar.

 

Yfirlit:  Syndin hefur smitað alla þætti lífs okkar.  Við stöndum andspænis einhverjum raunveruleika sem við höfum alls engan möguleika að eiga við.  En hann yfirstígur ekki mátt og kærleika Guðs.  Í syni sínum, Jesú Kristi, hefur hann unnið endanlegan bug á syndarvandamálinu.

 

 

 

 

 

 

 

Athugasemdir

[Hjalti Rúnar Ómarsson, 8.5.2009 kl. 18:54]

Sem Sjöunda dags aðventistar vitum við að heimurinn fer ekki batnandi heldur versnandi - mikið versnandi.

Værir þú þá frekar til í að lifa á fornöld eða miðöldum heldur en í nútímanum?

[Brynjólfur Þorvarðsson, 8.5.2009 kl. 21:40]

Sammála síðasta ræðumanni! Mofi, þetta er vel unninn pistill/predikun hjá þér en grundvallarforsendan er röng.

Samkvæmt rannsóknum osfrv. þá fer ofbeldi hratt minnkandi í heiminum. Þol okkar gagnvart ofbeldi minnkar hraðar, þess vegna fær maður það gjarnan á tilfinninguna að ofbeldi sé verra núna en það var.

Heimur batnandi fer - og það gerist á sama tíma og áhrif kristninnar og annarra trúarbragða þverr. Skyldi ekki vera samband þarna á milli?

[Mofi, 8.5.2009 kl. 23:01]

Hjalti, miðaldir voru sérstaklega slæmar; enda vantaði þeim Biblíuna. Þ.e.a.s. að almennt hafði almenningur ekki aðgang að henni.  Ég get ekki neitað því að mér finnst ekki alveg ganga upp þessi fullyrðing að allt er að fara í hundana. Það má alveg segja að margt lítur illa út og út frá siðferði Biblíunnar þá er margt alls ekki gott en almennt þá í hinum vestræna heimi hefur fólk það betra en það hafði fyrir segjum 100 árum síðan.  Þetta er fínn punktur hjá þér; kannski eitthvað sem ég get notað á morgun.

Brynjólfur,  ég er að vísu ekki höfundurinn, þetta er lexía samin af einhverjum aðvent presti. Á hverjum ársfjórðungi þá kemur ný lexía, samin af enn öðrum og maður hættir að fylgjast með hver er höfundurinn.