Hvernig væri að niðurgreiða ekki lyf sem eru vegna óhollustu?

Það eru of mörg dæmi þar sem rangt mataræði og hreyfingaleysi veldur fólki vanlíðan sem það síðan "leysir" með lyfjum. Það er líklegast útilokað að vita fyrir víst hve mikið við íslendingar myndum spara í lyfja og lækniskostnað ef að íslendingar myndu passa upp á heilsuna með góðu mataræði og nægri líkamsrækt.

Ég er þeirrar skoðunar að ef sjúklingur þarf lyf sem hann þyrfti ekki á að halda ef hann borðaði hollt þá ætti hann ekki að fá lyfið niðurgreitt.

Fáránlegt að ýta undir óhollustu einstaklinga á kostnað almennings.  Aðeins smá hugleiðingar...

Lyfjakostnaður jókst um 32%

Athugasemdir

[Kolbrún Hilmars, 16.2.2009 kl. 17:02]

Sæll Mofi.  Ég sé fyrir mér eftirlitsbáknið og mannskapinn sem þyrfti til þess að meta hver er verðugur og hver ekki ef þessi uppástunga þín yrði að veruleika.  Skyldi það verða nokkuð ódýrara?

En til þess að toppa þig í góðum uppástungum, er þá ekki jafnsanngjarnt (svona með tilliti til almennings) að einungis þeir sem greiða einhverja X lágmarksupphæð í skatta - og þar með til sjúkratrygginga - njóti niðurgreiðslna?

[Mofi, 16.2.2009 kl. 17:10]

Ég sé nú ekki nema lækninn sem nú þegar þarf að skrifa upp á að sjúklingur má fá ákveðið lyf. Síðan er svo sem spurning hvort að ákveðin lyf eru ekki niðurgreidd því að það er þekkt að þau eru vegna lífstíls sem er óhollur og veldur viðkomandi vandamálum. 

Þetta með að toppa mig... hmm    kannski vantar grein eða hreinlega heilan vef sem fjallar um aðferðir til að spara þar sem allir geta verið að toppa hvern annan? :)

Varðandi tillöguna þá óttast ég að einhverjir gætu orðið illa út úr því sem kannski eiga það ekki skilið.  Hitt leiðir fólk til betri lífstíls sem er margfalt betra fyrir það en einhverjar pillur sem auðvitað leysa afskaplega lítið ef lífstíllinn breytist ekki.

[Ragnar (IP-tala skráð) 16.2.2009 kl. 17:14]

Lyktar svolítið af sósíaldarwinisma hjá þér.

Annars er rétt hjá Kolbrúnu að báknið til að fylgjast með hverjir eiga rétt á niðurgreiðslu og hverjir ekki yrði alls ekkert ódýrt. Svo gleymist líka að taka með í reikninginn að þessi lyf hafa oft fyrirbyggjandi áhrif á sjúkdóma og fylgikvilla þeirra sem eru heilbrigðiskerfinu mjög kostnaðarsamir.

[Margrét Birna Auðunsdóttir, 16.2.2009 kl. 17:17]

Við erum nú svo heppin hér á landi að vera ekki dæmd eftir því hvort vandamál okkar eru af völdum óhollustu eða einhvers annars, við fáum einfaldlega þá læknisþjónustu sem við þurfum.

Eða hvernig hafðirðu annars hugsað þér að útfæra þetta? Ef einhver er með háþrýsting, fær hann ekki læknishjálp ef BMI-stuðullinn er of hár?

Margir glíma við fíknsjúkdóma, eiga þeir þá ekki rétt á neinu?

Forvitnilegt.

[Mofi, 16.2.2009 kl. 17:23]

Ragnar, ehh... ég er ekki að tala um að fara illa með einhver heldur ýta honum til einhvers sem er honum sjálfum fyrir bestu. Að niðurgreiða lyf sem eru aðeins vegna þess að fólk borðar óhollt er eins og niðurgreiða sígrettur. Læknar eru þegar að hitta sjúklinga til að láta þá fá lyfseðil svo ég sé ekki að það væri eitthvað auka eftirlit. Samt líklegast best að ef lyf eru þekkt að vera vegna vondra lífshátta að þá væru þau ekki niðurgreidd.

Margrét, ég vil ekki meina neinum aðgang að lyfi sem hann þarf, aðeins að ýta undir að menn leysi frekar svona vandamál með breyttu líferni frekar en dýrum lyfjum. 

[assa (IP-tala skráð) 16.2.2009 kl. 17:28]

Mætti þá ekki líka spara með því að rukka að fullu einstaklinga sem slasast í umferðinni t.d.? Það væri hægt að hafa það þannig að aðeins fótgangandi fengju fría aðhlynningu og lyf en hinir sem leyfðu sér þann lúxus að vera á bílum sem spúa eitri og óhreinka andrúmsloftið yrðu að borga að fullu. Ja nema þeir lofuðu að hætta að keyra. Ég held Mofi að það sé varhugavert að draga fólk í dilka á þennan hátt.

[Mofi, 16.2.2009 kl. 17:35]

assa, við gerum þetta á ákveðinn hátt nú þegar í umferðinni því að þeir sem t.d. keyra fullir fá ekki bætt tjón sem þeir valda vegna þess. Þeir sem keyra á vítaverðan hátt eru ekki tryggðir fyrir því tjóni sem þeir valda.

Varðandi að draga fólk í dilka þá í þessu tilfelli hvort að það vilji leysa sín vandamál með dýrum lyfjum eða bættu mataræði og hreyfingu. Er engan veginn að segja að það ætti ekki að fá þessi lyf, auðvitað ekki. Er bara á móti því að niðurgreiða slíkt og ýta þannig undir óheilbrigt líferni.

[Finnur Bárðarson, 16.2.2009 kl. 17:49]

Þetta er ábending frá þér sem á fullan rétt á sér, hreyfing og líkamsrækt. En það eitt og sér hindrar ekki sjúkdóma. Þeir eru að mestu leiti bundnir í genum okkar. En að huga að heilsunni með góðu mataræði og hreyfingu geta stundum gert kraftaverk

Kveðja

Finnur

[Gunnar Jóhannsson (IP-tala skráð) 16.2.2009 kl. 18:17]

Þetta er vissulega málefni sem þarf að bæta úr.

Helsti vandinn í þessu máli er hversu þröngt skilgreind læknisþjónusta er. Læknir getur skrifað upp á lyf, beint þér til sjúkraþjálfara eða sett þig í aðgerð. Hann getur gefið þér tilmæli um að gera hitt og þetta en líkurnar á að fólk geri það eru mjög litlar ef fólk er beðið um að breyta út af lífsvenjum.

Tryggingarstofnanir eru svo enn þröngsýnni. Þær niðurgreiða aðallega aðgerðir og svo lyf þar sem að búið er að sannreyna verkunina eða þá sjúkraþjálfun í einstaka tilfellum.

Vandamálið við að niðurgreiða mat og hreyfingu er oftast fyrst og fremst hversu erfitt er að samræma þjónustuna sem er veitt. Einnig er erfitt að bjóða öllum upp á slíka þjónustu. Það er jú mikið þægilegra að fara einusinni út í apótek að kaupa lyfjapakka en að mæta oft í mötuneyti/matsölustað sem selur niðurgreiddan heilsumat.

Í tilfelli kerfisins á Íslandi er best að klúðra málunum sínum sem mest. Ef þú ert bara aðeins of feitur þá færðu enga niðurgreiðslu. Ef þú er nálægt því að drepa þig úr offitu þá færðu allt frítt.

Hægt væri að skilgreina ákveðinn meðferðartíma fyrir helstu lífstílssjúkdóma (reykingatengda, offitu/mataræði, hreyfingarleysi o.fl.). Væntanlega er hægt með rannsóknum að finna meðaltíma sem það tekur að koma sér úr slíkum áhættuflokkum. Þegar slíkur tími er skilgreindur er hægt að niðurgreiða lyf og meðferð sem tengist sjúkdómnum í þann tíma. Koma sjúklingum í stuðningsmeðferð sem hjálpar honum að vinna bug á áhættuhegðuninni. Ef að sjúklingur nær settum markmiðum við að koma sér úr áhættuhópi þá heldur hann áframsömu niðurgreiðslu á meðferð. Ef að honum tekst það ekki þá væri hægt að minnka niðurgreiðsluna. 

Eins og aðrir eru búnir að nefna þá er mjög erfitt að greina í mörgum tilfellum hvar mörkin ættu að liggja og hverjir eiga þjónustuna skilið. Svo verður einnig á endanum mjög erfitt að hætta lyfjameðferð hjá einstaklingi sem getur leitt hann til dauða bara vegna þess að honum tókst ekki að megra sig eða hætta að reykja og á ekki efni á lyfjum. Eða þá að manneskjan á ekki efni á því að ala upp börnin sín almennilega vegna mikils lyfjakostnaðar. Hverskonar samfélag gerir það?

Slíkar lífstílsbreytingar munu reynast mörgum ofviða. Hefðir og venjur fólks er erfitt að uppræta. Fín lína er í  þessu máli milli sjálfsákvörðunarréttar einstaklinga og svoskynsamlegrar nýtingu sameiginlegra auðlinda þjóðarinnar.

[Mofi, 16.2.2009 kl. 18:29]

Finnur, takk fyrir gott innlegg. Sumir sjúkdómar eru vegna skorts á næringarefnum eða of mikið af efnum sem líkaminn ræður ekki við. 

Gunnar, mjög gott innlegg. Eins og ég sagði þá voru þetta aðeins hugleiðingar þegar ég sá þessa frétt.  Það þyrfti ýtarlegar rannsóknir til að komast að því hvað er best að gera.  Ég var nú ekki að hugsa um sérstaka matsölustaði sem seldu niðurgreiddan ódýran mat en ríkið mætti hugsa um að niðurgreiða matvörur sem auka heilbrigði þjóðarinnar eins og ávexti og grænmeti og jafnvel setja álögur á mat sem er óhollur; bara hugmyndir.

Ég sannarlega vil ekki búa í samfélagi þar sem fólk deyr vegna þess að það hefur ekki efni á nauðsynlegum lyfjum og vonandi verður þessi kreppa ekki til þess að við þurfum að upplifa þannig tíma.

[Mofi, 16.2.2009 kl. 19:19]

Haukur, sammála... viðkvæmt mál, engin spurning og auðvelt að mistök verða gerð sem valda fólki skaða. Það sem ætti alveg pottþétt að vera í góðu lagi væri að niðurgreiða matvæli sem eru holl og jafnvel einhver fræðsla í boði ríkisins hvað maður ætti að borða og hvað ekki.  Úff, þá gætu margir sælgætis og skyndibita framleiðendur orðið fúlir...

[Mama G, 16.2.2009 kl. 20:04]

Svo er nú líka spurning um það hvar á að draga mörkin. Það sem einn þolir hleypir öðrum í spik, t.d. eru margar konur með bilaðan skjaldkritil eftir meðgöngu og fitna mjög auðveldlega

[Hansína Hafsteinsdóttir, 16.2.2009 kl. 20:15]

Já það væri gott ef fólki tækist að lifa heilsusamlegu lífi. En hvar eru mörkin við greiðslu á heilbrigðisþjónustu? Fá sumir ekki krabbameinslyf frí af því að þeir eru fyrrverandi reykingamenn eða hafa kosið að vinna alla ævi í reykmettuðu umhverfi? Fær einhver að greiða læknisþjónastu að fullu af því að hann slasaðist við að leika sér á snjósleða eða átti sjálfur sök á umferðaslysi með því að keyra of hratt miðað við aðstæður? Við getum endalaust haldið áfram. Svo er til fólk sem er ekki andlega eða líkamlega fært um að velja heilbrigt líferni. Fyrir utan þá staðreynd að það sem þykir hollt og gott í dag getur verið óhollt á morgun.

[Flower, 16.2.2009 kl. 21:05]

Það mætti niðurgreiða holl matvæli eins og hreina ávaxtasafa og fleira. Það myndi kannski hvetja fólk til að kaupa það frekar. En þegar tekjur eru litlar falla margir í þá gryfju að kaupa bara það ódýrasta sem er ekki endilega það hollasta.