Biblíu lexía á morgun - kyn og póstuladómur

Vill svo til að ég á að vera með Biblíu lexíu á morgun 2. febrúar klukkan ellefu í kirkjunni á Ingólfsstræti 19.  Biblíulexíur hjá okkur eru þannig að einn leiðir umræðu og öllum frjálst að taka þátt og vanalega er merkilega gaman.  Hérna fyrir neðan er lexían sjálf og ég er rétt búinn að lesa yfir hana og hefði gaman af því að heyra athugasemdir við lexíuna.

Kyn og postuladómur HvíldardagseftirmiðdagurLestur vikunnar:  Mk 5.25-34; Lk 1.26-38; 8.1-3; 10.38-42; Jh 4.4-30.Minnisvers:  „Þá sagði María: Sjá, ég er ambátt Drottins. Verði mér eftir orðum þínum. Og engillinn fór burt frá henni.“ Lk 1.38. Konur voru allt frá upphafi á einn eða annan veg nátengdar Jesú í starfi hans á jörðinni.  María móðir hans ól hann.  Auðvitað gat aðeins kona gert það, en trú hennar og auðmýkt er fordæmi sem er öðrum sem vilja gerast postular til eftirbreytni.  Í guðspjöllunum öllum sjáum við hversu mikilvægt hlutverk kvenna var.  María móðir Jesú, konan sem snerti faldinn á kyrtli hans og læknaðist, konan við brunninn og aðrar sýna okkur að konur sem voru reiðubúnar að þiggja náð Guðs gátu orðið fylgjendur og postular Krists.  Þessa vikuna ætlum við að rannsaka samskipti Jesú og kvenna til þess að fá meira innsæi inn í hlutverk postulans. 

Yfirlit vikunnar.  Hvaða ótrúlegu hlutum var María móðir Jesú beðin um að trúa?  Hvað segir Biblían um hlutverk kvenna í verki Krists?  Hvaða lærdóm varðandi postuladóm má draga af frásögninni um konuna við brunninn?

„Sjá, ég er ambátt Drottins“ Lesið Lk 1.26-38.  Settu þig í spor Maríu.  Hver er lyndiseinkunn Maríu samkvæmt þessum versum?  Hvaða ótrúlegu hlutum var hún beðin um að trúa?
 

 

Þrátt fyrir að trú á hið yfirnáttúrulega hafi verið útbreiddari til forna en hún er í nútímasamfélögum þar sem vísindahyggjan ræður ríkjum þá hljóta orð engilsins að hafa reynt á trú Maríu.  Í fyrsta lagi átti hún að verða ófrísk en áfram óspjölluð.  Átti slíkur atburður sér hliðstæðu í sögu heimsins?  Að auki átti barn hennar að vera sonur Guðs.  Spurning hennar, „Hvernig má þetta verða“ var eðlileg og augljós en þegar engillinn benti henni á kraftaverkið sem fólgið var í þungun Elísabetar frænku hennar, sem varð ófrísk á efri árum, (Lk 1.5-25) og fullvissaði hana um að „Guði er enginn hlutur um megn“ (37. vers) trúði María honum og tók orð hans gild. Lesið með bæn í huga og íhugið vandlega orð Maríu til engilsins:  „Verði mér eftir orðum þínum“ (38. vers).  Hvers konar viðhorf sýna þessi orð?  Hvers konar trúarfordæmi eru viðbrögð Maríu fyrir okkur?
 
Þrátt fyrir að holdtekjan hafi verið rædd í þaula í margar aldir er hún okkur enn hulinn leyndardómur.  Ímyndið ykkur hversu mikið þessi unga kona skildi ekki  af því sem átti að verða hlutskipti hennar.  Og þrátt fyrir að hafa vitað svo lítið þá laut hún Drottni í trú og kaus að vilji hans mætti verða. 

Við, líkt og María, erum beðin um að trúa hlutum sem við skiljum ekki til fulls.  Berið anda ykkar saman við anda Maríu eins og hann birtist hér.  Hversu móttækileg/ur ertu fyrir því að treysta Guði í því sem þú skilur ekki?

Kvenkynsfylgjendur Jesú Í Lk 8.1-3 er öðru ferðalagi Krists um Galíleu lýst.  Hverjir, ásamt lærisveinunum tólf, voru í fylgd með Jesú?
 

 

Lúkas tekur það skýrt fram að konur hafi fylgt Kristi á boðunarferðalögum hans.  Þetta ætti ekki að koma neinum á óvart vegna þess að guðspjall Lúkasar leggur áherslu á frelsunina og endurlausnina sem Kristur færði þeim sem voru utangarðs og konur voru þar á meðal. „Lúkas er eini guðspjallaritarinn sem skráir niður ýmis smáatriði er varða starf Krists í byrjun og gerir það oft frá sjónarhorni þeirra kvenna er koma við sögu,  þeirra Maríu, Elísabetar og Önnu … Það er eins og Lúkas hafi viljað leggja áherslu á að ríki himinsins hafi verið ætlað konum til jafns við karla og að hlutur þeirra í boðun fagnaðarerindisins hafi vegið jafn þungt.“-The SDA Bible Commentary, 5. bindi, bls. 769 og 770. Það sem var einstakt við fylgismenn Krists var að konur voru í þeirra hópi.  Margar trúarhreyfingar hleyptu konum ekki að.  Sumir lærifeður héldu því fram að konur væru tómar í kollinum og yfirborðskenndar, að þeim ætti ekki að kenna, að þær ættu ekki að sjást á almannafæri með karlmönnum og að hlutskipti þeirra ætti að einskorðast við heimilið og það sem að því laut.  En allt frá fyrstu síðum guðspjallsins og til þeirra síðustu eru konur þátttakendur á einn eða annan hátt í lífi og starfi Krists. Lesið Mt 27.55, 56 og Mk 15.40, 41.  Hverju bæta þessi vers við varðandi hlutverk kvenna í verki Krists?
 

Eftir að Kristur hafði læknar margar konur sýndu sumar þeirra kærleik sinn og hollustu í verki með því að aðstoða hann og sjá honum fyrir nauðþurftum.  Vera má að sumar þeirra hafi verið ekkjur í ljósi þess að þær tóku þátt í trúboðsferðum og höfðu efni á að sjá fyrir Kristi og lærisveinum hans en hver svo sem þáttur þeirra var sýnir orð Guðs fram á það að konur hafi haft mikilvægu hlutverki að gegna í frumkirkjunni.

 

Lesið Gl 3.28.  Reynið að slíta eftirfarandi vers úr samhengi sínu og svarið eftirfarandi spurningu:  Hvernig ganga fordómar í berhögg við meginreglur  Krists?  Líttu í eigin barm.  Hvaða viðhorf og fordóma hefur þú sem ganga í berhögg við orð Guðs?

„Ef ég fæ aðeins snert klæði hans…“ Lesið Mk 5.25-34 en þessi vers hafa að geyma fræga sögu af konu sem læknaðist af meinum sínum.  Þrátt fyrir að sagan greini ekki frá því í sjálfu sér að konan hafi verið lærisveinn þá auðsýndi hún þá trú sem er postuladómi nauðsynleg.  Takið eftir því með hve ólíkum hætti hún nálgast Krist í samanburði við Jaírus, forstöðumann samkunduhússins (Mk 5.22, 23). Hver er munurinn á nálgun þeirra?   Hvað virðist hafa verið það eina sem þau áttu sameiginlegt?

 

Eftir því sem við best vitum hafði konan aldrei séð Krist áður.  Samkvæmt textanum virðist hún hafa flýtt sér til hans þegar hún heyrði af honum.  Einhverjir höfðu borið Kristi vitni og sagt henni frá honum og hún lagði af stað í trú án þess að hafa nokkru sinni orðið persónulega vitni að verkum hans.  Þetta var það fyrsta sem hún framkvæmdi í trú sinni (sjá einnig Jh 20.29; Heb 11.1). Samkvæmt framangreindum versum var konan full örvæntingar.  Helgisiðalögmálið dæmdi hana óhreina.  Sá er snerti hana varð einnig óhreinn.  Hafi hún verið gift mátti hún ekki eiga náin samskipti við eiginmann sinn og hún hefði tæknilega séð ekki einu sinni mátt snerta börnin sín.  Í tólf ár! 

Hvert varð næsta verk sem hún framkvæmdi í trú?

Þrátt fyrir að konan hafi reynt eftir fremsta megni að dyljast vakti Kristur almenna athygli á framgöngu hennar.  Hún greindi honum (í allra áheyrn) frá aðstæðum sínum og þannig varð vitnisburður hennar fyrsta verk hennar sem lærisveinn.  Nú þegar búið var að vekja athygli almennings á því sem hafði gerst yrði það henni miklu auðveldara að segja öðrum frá því sem Kristur hafði gert fyrir hana.  Hún hafði komið til Krists vegna orðróms og nú gat hún farið og sagt öðrum frá honum líka. 

Hvers vegna verðum við að halda áfram að treysta Drottni jafnvel þótt lækning, eða annað sem við þráum, láti standa á sér?  Hvað er eftir ef við hættum að treysta honum?

 Margt sem veldur áhyggjum Ef við eigum að geta gerst lærisveinar verðum við að þekkja Krist af eigin raun.  Samband okkar við hann verður að vera náið og það gerist aðeins ef við eyðum tíma með honum.  Tími okkar er svo umsetinn, það er svo margt sem keppir um hann.  Það er auðvelt að verða upptekinn af hlutum, jafnvel góðum og mikilvægum hlutum en þá verður lítill tími afgangs til að rækta samband okkar við Guð. Lesið Lk 10.38-42.  Hvernig sýnir þetta atvik hvernig jafnvel góðir hlutir geta leitt athygli okkar frá því sem skiptir máli?  Hvaða boðskap er að finna í þessari frásögn af kvenkyns „lærisveinunum“ tveimur?
 

 

 

 

María heyrði orð hans.  Enginn getur orðið lærisveinn sem heyrir ekki orð hans.  Frásögnin greinir einnig frá því að hún hafi setið við fætur hans.  1. aldar lærifeður sátu á háum stólum á meðan lærisveinarnir sátu við fætur þeirra á lægri kollum eða á gólfinu.  Það að sitja við fætur einhvers þýddi að viðkomandi var í hlutverki lærisveins eða nema.  Það að hún skuli hafa setið við fætur Krists þýddi að hún var nemandi hans (berið saman við P 22.3). Svo var það Marta systir hennar.  Í gríska textanum kemur fram að hún hafi verið „dregin í burtu“  vegna anna.  Þetta er að einu leyti skiljanlegt.  Meistarinn var mættur inn á heimili þeirra svo það var skylda þeirra að uppfylla þarfir gestsins.  Að sama skapi var beiðnin um að systir hennar liðsinnti henni í samræmi við hefðir og venjur þess tíma.  Eldhúsið var staður Maríu eins og annarra kvenna en ekki þar sem borðhald fór fram.  Þar var staður karlanna.  En Kristur ávítti ekki Maríu heldur Mörtu.  Hann nefnir hana tvisvar á nafn, e.t.v. til að undirstrika umhyggjuna sem hann bar fyrir henni.  Umkvartanir Mörtu voru réttlætanlegar en ávítur Krists minna okkur á að til eru mikilvægari hlutir en þeir sem eru nauðsynlegir.  Við þurfum öll að taka þessar ávítur til okkar því stundum látum við það sem er aðkallandi glepja okkur frá því sem er mikilvægt eða tökum hið góða fram yfir það sem er lífsnauðsynlegt. 

Hvernig getur þú fundið jafnvægið á milli þess sem verður að gera og þess að dvelja við fætur Krists?  Er hins vegar hægt að verða of líkur Maríu og ekki nógu líkur Mörtu?  Ef svo er þá hvernig?

Konan við brunninn Lesið Jh 4.4-30.  Hvaða aðferð beitti Kristur til að ná trúnaðartrausti þessarar konu og gera hana í öllum megin atriðum að lærisveini?
 
Það krefst nákvæmrar rannsóknar þeirra sem ætla að vinna sálir að skoða hvaða aðferðum Kristur beitti til að ná samversku konunni yfir á sitt band.   Ferlið skiptist í fjögur megin atriði: (1) Að vekja þrá eftir einhverju betra (7.-15. vers); (2) sannfæring um persónulega þörf  (16.-20. vers); (3) Að svara kallinu sem fólgin er í viðurkenningu á því að Kristur sé Messías (21.-26. vers); (4) hvatann til verka sem eru í samræmi við viðurkenninguna (26.-30. vers og 39.-42. vers). Ímyndið ykkur það sem hefur flogið í gegnum huga konunnar.  Í fyrsta lagi sýnir ókunnur maður, Gyðingur, henni óvænta gæsku.  Næst vekur hann máls á myrkustu leyndarmálum hennar sem engum er kunnugt um nema henni sjálfri.  Svar hennar „Herra, nú sé ég, að þú ert spámaður“ (19. vers) er játning, ekki aðeins á syndum hennar heldur einnig á því að Kristur er einstakur.  Takið líka eftir því að þegar konan reyndi að skipta um umræðuefni hélt Kristur ekki áfram að ítreka syndir hennar heldur tók undir með henni og notaði tækifærið til að kenna henni frekari sannindi og leiða hana loks að sjálfum sér, ekki sem spámanni heldur sem Messíasi.  Konunni fannst mikið til Krists koma – vafalítið vegna þekkingar hans á leyndarmálum hennar – og því trúði hún honum. Takið eftir því hvernig hún vitnaði fyrir þjóð sinni ( 29. og 39. vers).  Hvers vegna fannst henni mikið til Krists koma?  Var ekki örlítil játning í hennar eigin vitnisburði?  Hversu gott vitni reyndist hún vera?
 

Drottinn umbreytti þessari konu, sem líklega var engin fyrirmynd hvað hreinleika og trúrækni varðaði, í kraftmikið vitni fyrir hann.  Hvaða lærdóm getur þú dregið af (1) að dæma ekki hjarta annarra, og (2) um fyrirgefningu og náð sem stendur jafnvel verstu syndurum til boða?

 Frekari rannsókn.  Lesið SDA Bible Commentary, 5. bindi, bls. 607, 608, 656, 657, 669, 670, 785, 786, 940-942; Þrá aldanna, bls. 389-398. „Þetta „eitt“ sem Marta þarfnaðist var kyrrlátur, guðrækinn andi, dýpri þrá eftir þekkingu á komandi ódauðlegu lífi og þeim dyggðum sem nauðsynlegar eru til andlegs þroska. Hún þurfti síður að hafa áhyggjur af þeim hlutum sem eru forgengilegir en þeim mun meiri af því sem varir að eilífu. Jesús vildi kenna börnum sínum að nota hvert tækifæri til að öðlast þá þekkingu sem gerir menn hyggna til frelsunar.“ –Þrá aldanna, bls. 390. „Eitt af því sem einkennir Lúkasarguðspjall er margar tilvísanir í starf Krists í þágu kvenna í Palestínu og þjónstuna sem sumar þeirra inntu af hendi hans vegna.  Þetta var nýtt af nálinni þar sem opinbert hlutverk Gyðingakvenna hafði verið minniháttar.  En það eru til fáein dæmi þess að spámenn eins og Elísa sem starfaði í þágu kvenna og naut að sama skapi aðstoðar þeirra.“ ­–The SDA Bible Commentary, 5. bindi, bls. 769. Til umræðu.1.       Farið aftur yfir frásögnina af því þegar Maríu er greint frá því að hún verði móðir Krists.  Veltið aftur fyrir ykkur þeim ótrúlegu hlutum sem henni var sagt að trúa, hlutum sem hún gat ekki með nokkru móti skilið.  Veltið fyrir ykkur þeim hlutum sem kristnir menn og konur eru beðin um að trúa og við fáum ekki skilið.  Og þrátt fyrir að við skiljum ekki þessa hluti eigum við samt sem áður að trúa og höfum jafnvel ástæðu til að trúa þeim.  Leggðu hugleiðingar þínar fyrir hópinn og ræðið  í sameiningu þessa hluti og hvers vegna við getum og eigum að trúa þeim þrátt fyrir að við skiljum þá ekki.  Hvernig getum við hjálpað þeim sem eiga í erfiðleikum með að trúa því sem, þegar öllu er á botninn hvolft, verður að taka trúanlegt án frekari sannana?2.       Hvers vegna á ekki að letja konur til postuladóms þegar konur eru í miklum meirihluta safnaðarmeðlima um allan heim?

3.       Kenningar Krists voru byltingarkenndar, umbreytandi, frelsandi, frumlegar, endurreisandi, styðjandi og einkenndust af tilfinninganæmi.  Ekki var litið framhjá neinum, neinn settur á jaðarinn eða einangraður í návist hans.  Lærisveinar nútímans ættu að líkja eftir Kristi og sýna fordæmi hans frammi fyrir öllum stéttum, menningarsamfélögum, kynjum, þjóðum og kynþáttum.  Hvernig getið þið gert söfnuð ykkar að stað þar sem allir eru velkomnir og öðlast hlutverk?

Athugasemdir

[Ragnar Kristján Gestsson, 1.2.2008 kl. 18:09]

Það er talsverður munur á postuladómi og boðun og hvergi kemur fram að konan við brunninn hafi haldið sinni boðun áfram, leitt aðra og stofnað kirkjur oþh.  Mér sýnist að enda þótt Guð sýni okkur margt samhliður milli Krists og kirkjunnar og manns og konu (sem hefur fjarri því verið virt í gegnum tíðina) séu þar um að ræða jafngildi en ekki jafnrétti eins og jafnrétti er skilgreint í dag.  Annars gott innlegg ...

[Mofi, 2.2.2008 kl. 15:17]

Já, ég myndi hafa þýtt þetta sem lærisveinar og kyn því að... póstularnir voru aðeins tólf og voru allir karlmenn, sama hver ástæðan var. Þeir aftur á móti fóru út og breiddu út fagnaðarerindið sem er hið sama hlutverk og allir sem gerast lærisveinar hafa. Það kemur að vísu fram í sögunni af konunni við brunninn að margir í Samaríu tóku trú vegna þess að hún sagði frá, ef hún gerði það þá er alveg rökrétt að hún hafi haldið því áfram.

Takk fyrir að líta við.

[Jakob (IP-tala skráð) 2.2.2008 kl. 23:35]

Viðverukvittun.