Stig guðleysis

Vegna blogg greinar Kristins um mismunandi stig kristninnar þá kom upp sú hugmynd að ég og Haukur myndum skrifa grein um mismunandi stig guðleysis. 

Þau stig guðleysis sem ég sé eru þessi:

• Leitandi 
• Passífir
• Hófsamir
• Heittrúaðir
• Öfgafullir

Leitandi

Þeir sem tilheyra þessum hópi eru ekki komnir á einhverja niðurstöðu varðandi tilvist Guðs heldur eru enn leitandi.  Þeir trúa ekki að Guð er til en eru opnir fyrir því og leita með mismunandi ákafa. Þetta er sá hópur sem er skemmtilegast að tala við því að þeir eru ekki að berjast við þig heldur eru að fræðast um hvað þér finnst og fræða þig um hvað þeim finnst. 

Passífir

Þessi hópur aðhyllist guðleysi án þess að hafa hugsað mikið út í það. Í flestum tilfellum þá hefur viðkomandi valið þetta viðhorf vegna einhvers sem hann þekkir eða veit um, einhver sem hann lítur upp til.  Hann er ekki líklegur til að reyna að sannfæra aðra þar sem að hann er heldur ekki líklegur að geta varið sína afstöðu með góðum rökum því vegna þess að hann veit ekki endilega svo mikið um hvað það er akkúrat sem hann trúir. Viðkomandi er líklegur til að hafa skoðanir sem eru í andstöðu við hvor aðra, t.d. hann getur t.d. trúað að lífið sé aðeins merkileg tilviljun eða seinna sagt "all we need is love" eða "þarna voru örlögin að verki". 

Hann getur líka verið guðleysingi vegna þess að hann er að mótmæla einhverju eins og foreldrum. Þeir geta valið ákveðna trúarafstöðu þótt þeir hafa ekki skilning á hver trúarafstaðan er.

Hófsamir

Þessi hópur trúir eftir að hafa hugsað ágætlega út í sína afstöðu en vilja ekki móðga neinn með sínum skoðunum. Oftar en ekki þá vilja þeir aðlaga viðkomandi "trúarkerfi" að þeirra eigin löngunum og skoðunum.  Þó að hugmyndafræðin sem þeir byggja á segir að hinir hæfu lifa af þá vill hann að samfélagið sé samúðarfullt og hjálpi þeim sem minna mega sín.  Honum finnst að þó að hann trúir að hans afstaða er rétt þá skiptir það ekki höfuð máli að aðrir trúi eins og hann. Hann sér margt gott í öðrum trúarafstöðum og hefur ekki lokað á það að kannski hefur hann rangt fyrir sér.

Heittrúaðir

Þessi hópur trúir með mikilli sannfæringu að Guð er ekki til og vilja sannfæra aðra. Vinir og ættingjar eru líklegir til að vera sammála þeim því að þeir eiga erfitt með að eiga alvöru samskipti við fólk sem er þeim ósammála í málum sem skipta þá miklu máli.  Þeir eru líklegir til að gagnrýna kristna fyrir að vera bókstafstrúar en hafa síðan þeirra eigin rit sem þeir líta á að opinberi "Sannleikann".

Þeir sem tilheyra þessum hóp oftar en ekki hafa nokkuð heilsteypta mynd af lífinu og tilverunni, að þeirra mati að minnsta kosti.  Þeir trúa án mikils efa að lífið kviknaði einhvern veginn fyrir svo og svo mörgum miljörðum árum síðan og allt varð til með náttúrulegum ferlum, hvort sem um ræðir dýr eða menn. Þegar bent er á vandamál við þessa trú þeirra þá oftar en ekki bregðast þeir illa við því að þeirra heimsmynd sem er þeim kær er að undir árás.

Öfgafullir

Í þessum hópi er fólk eins og Richard Dawkins og DoctorE. Þeir eru sannfærðir að þeirra afstaða er hina eina sanna og að allir ættu að vera þeim sammála því að aðrar trúarskoðanir eru skaðlegar samfélaginu.  Þeir eru líklegir til að vilja að stjórnvöld þvinga aðra til að hegða og trúa eins og þeir telja rétt. Eins og Dawkins vill að foreldrar fái ekki að kenna sínum eigin börnum hvað þau trúa heldur eigi ríkið að sjá um slíkt.  Þessi hópur hefur ekki verið mjög áberandi í heiminum og eins og hann er tiltuglega nýkominn fram á sjónarsviðið.  Ef við tökum t.d. bolabít Darwins, Thomas Huxley þá sagði hann t.d. þetta um Biblíuna:

Thomas Huxley
The Bible has been the Magna Carta of the poor and oppressed. The human race is not in a position to dispense with it

En viðhorf Dawkins og fleiri er að Biblían sé hreinn viðbjóður sem mannkynið á að henda á öskuhaugana; eða minnsta kosti hætta að taka hana alvarlega.  Eitt sinn var það afstaða guðlausra að kristni væri fín af því að hún hvatti fólk til að elska náungann og setti háan siðferðis staðal en í dag þá er það meira að kristni er óvinur skynseminnar og samfélagsins.  Sumir guðleysingjar eins og barnabarn Thomas Huxley, Julian Huxley voru heiðarlegir og viðurkenndu að þeir aðhylltust guðleysi og darwinisma af því að hún gaf þeim frelsi til að hegða sér eins og þeir vildu, aðallega í kynlífi.   

Samantekt

Eins og Kristinn segir í sinni grein þá er hér um að ræða vonandi einhver sannleikskorn en ekki allt saman satt og rétt.  Aðallega hugleiðingar.  Eitt sem mér finnst áhugavert er að margir þessara flokka gilda alveg eins fyrir kristna enda kemur það mér ekki á óvart þar sem ég tel að báðar þessar afstöður eru trúarlegs eðlis. 

 

Hugvekja um hugvekju Ásthildar

Ásthildur Cesil Þórðardóttir skrifaði hugvekju sem virtist sannarlega vera beint að Gunnari í krossinum þó að hún dragi úr því.  Ég og Gunnar erum ekki skoðanabræður í mjög mörgu þó að við erum báðir segjumst vera kristnir.  Ég ætla hérna aðeins að fara yfir þessa hugvekju hennar Ásthildar og hvernig ég sé hana.

Ásthildur Cesil Þórðardóttir
http://asthildurcesil.blog.is/blog/asthildurcesil/entry/598544/

Gamli presturinn.

Æ hvað ég á gott, hugsaði hann.  Ég get glaður kvatt þetta líf.  Ég hef verið prestur í rúmlega sextíu ár, og alla tíð haft orð biblíunnar að leiðarljósi.  Aldrei hefur borið skugga á trúarlíf mitt, og aldrei hafa freistingarnar hlaupið með mig í gönur.  Ég hef verið góður og gegn maður.  Með öll prinsipp á hreinu.  Ég hef verið samviskuksamur, umburðarlyndur, auðmjúkur þjónn drottins og góður við alla, sem til mín hafa leitað.  Sælir eru þeir sem eiga slíka trú. 

Þetta er ekki viðhorf sem á að finna hjá kristnum einstaklingi sem stendur andspænis dauðanum. Páll postuli kemur inn á þetta hérna: 

Fyrra Tímóteusarbréf 1
¹⁵Það orð er satt, og í alla staði þess vert að við því sé tekið, að Kristur Jesús kom í heiminn til að frelsa synduga menn og er ég þar fremstur í flokki. ¹⁶En Guð miskunnaði mér til þess að ég yrði fyrstur þeirra sem Kristur Jesús sýnir allt sitt mikla langlyndi og þar með yrði ég dæmi handa þeim sem á hann munu trúa til eilífs lífs.  

 Páll sýnir hér hið kristna viðhorf sem er að hann er sekur gagnvart Guði og þarf á fyrirgefningu Guðs. Páll trúir að hann öðlist eilíft líf ekki vegna þess að það er eitthvað gott við hann heldur að Guð hefur sýnt honum miskun.

Ásthildur Cesil ÞórðardóttirGamli maður, kom þú með mér, sagði röddinn. Hver ert þú ? spurði hann undrandi.  Hafði ekki ennþá vaknað almennilega.Ég er einn af þeim ungu mönnum sem þú afhommaðir hér um árið, sagði ungur maður glaðlega.Afhommaði ? sagði gamli maðurinn, en þú varst svo ungur, af hverju ert þú þá hér ?Jú sagði ungi maðurinn, þegar sjálfið er tekið frá manni, þá er lítið eftir til að lifa fyrir.  Ég trúði því að þú segðir mér satt, og biblían væri rétt.  Svo ég gerði eins og þú sagðir mér. Já það var alveg rétt af þér góði minn, sagði presturinn.  Þú hefur örugglega orðið miklu hamingjumari á eftir. Ekki get ég sagt það, sagði ungi maðurinn blíðlega. Svo eftir nokkrar vikur gat ég ekki horfst í augu við sjálfan mig lengur, og endaði líf mitt.  

Hérna er verið að kenna kristnum og Biblíunni um sjálfs morð samkynhneigðra; vægast sagt gróf árás.  Það virðist ekki hvarla að sumum að kannski er samkynhneigð af hinu vonda og það væri mikil vonska að vara ekki fólk við þessum lífstíl.  Hérna er það þannig að ég vildi óska þess að versin um samkynhneigð væru ekki í Biblíunni en þarna eru þau og ég treysti frekar Biblíunni til að vita hvað er rétt í svona máli en fólki sem aðeins finnst hitt og þetta.

Ásthildur Cesil Þórðardóttir
Gamli presturinn þagði nokkra stund.  Svo sagði hann, ég held að ég vilji fá einhvern annan til að sækja mig, en þig.  Ég er heiðvirður maður, sem hef helgað líf mitt öðrum, og á skilið að vera sóttur af einhverjum sem er æðri en þú.

Ekki í samræmi við boðskap Biblíunnar.

Markúsarguðspjall 9
³⁵Hann settist niður, kallaði á þá tólf og sagði við þá: „Hver sem vill vera fremstur sé síðastur allra og þjónn allra.“ ³⁶Og hann tók lítið barn, setti það meðal þeirra, tók það sér í faðm og sagði við þá: ³⁷„Hver sem tekur við einu slíku barni í mínu nafni tekur við mér og hver sem tekur við mér tekur ekki aðeins við mér heldur og við þeim er sendi mig.“

Ásthildur Cesil Þórðardóttir
Sæll, sagði kvenrödd rétt hjá honum. Hann leit upp, og sá brosandi unga stúlku.  Honum fannst hann eitthvað kannast við svipinn á henni.  Ég kem þér ekki fyrir mig, sagði hann. Nei það veit ég, okkar samfundum bar við fyrir löngu.  Nú ? sagði hann spyrjandi.Já sagði stúlkan, ég leitaði ráða hjá þér sem sálusorgara, með að nota smokkinn, og þú bannaðir mér það alfarið.  Sagðir að ef ég vildi stunda kynlíf, sem ég ætti auðvitað alls ekki að gera, nema giftast, þá væri það bannað í biblíunni að stemma stigu við því lífi sem Guð vildi senda í heiminn.  Já það er alveg rétt, sagði presturinn.  Það er synd að treysta ekki almættinu fyrir slíku.

Í fyrsta lagi, eru það slæm ráð að stunda aðeins kynlíf með aðila sem þú hefur gifst?  Hve margir hafa dáið vegna HIV smita eða börn fæðast í sundraðar fjölskyldur vegna þess að þetta ráð var ekki haft að leiðarljósi? Í öðru lagi þá segir Biblían ekkert um að nota ekki smokkinn, það er erfðakenning manna sem ekki er að finna í Biblíunni.

Ásthildur Cesil ÞórðardóttirJæja, sagði stúlkan, það varð til þess að ég varð eyðninni að bráð.  Það tók reyndar fljótt af hjá mér, því ég var viðkvæm fyrir.

Eins og ég benti á þá er það einmitt brot á Boðorðunum Tíu, þú skalt ekki drýgja hór, sem orsakar HIV faraldur heimsins.

Ásthildur Cesil Þórðardóttir
Þetta hefur nú ekki verið neitt annað en þú áttir skilið, fyrir lauslætið, sagði presturinn argur. Farðu og segðu almættinu að ég vilji fá einhvern annan til að sækja mig.

Ef einhver syngar og það fer illa fyrir honum þá gleðst ekki barn Guðs yfir óförum annara.  Þegar kemur að dómsdegi þar sem syndarar farast þá er það gífurlega sorlegt. 

Síðara Pétursbréf 3
⁹Ekki er Drottinn seinn á sér með fyrirheitið þótt sumir álíti það seinlæti, heldur er hann langlyndur við ykkur þar eð hann vill ekki að neinn glatist heldur að allir komist til iðrunar.

Ásthildur Cesil ÞórðardóttirÞú þekkir mig ekki, sagði drengurinn, en ég átti föður sem var drykkjumaður og ofbeldisfullur.  Móðir mín vildi fá skilnað.  En þú komst í veg fyrir það. Sagðir að það sem Guð hefði tengt saman, mætti ekki sundur skilja.  Það endaði því með að faðir minn, drap bæði mig og móður mína í bræðiskasti. 

Eitt af hlutverkum hjónabandsins er að skapa ástríkt umhverfi fyrir börn. Að heimta að kona yfirgefi ekki eiginmann sem beitir hana ofbeldi er ekki kærleiksríkt og samningur hjónabandsins brotinn af eiginmanni sem beitir eiginkonu sína ofbeldi.  Synd getur verið að gera ekki það sem maður veit að er gott og að forða barni frá ofbeldi og hatri er af hinu góða. 

Ásthildur Cesil Þórðardóttir
Hver er að hlæja sagði hann dálítið smeykur.

Það skiptir ekki máli, sagði einhver úti í tóminu.  En þú hefur nú hrakið burtu þá sem áttu að sækja þig og færa til ljóssins, með þeim sama hroka sem þú varst haldinn í lifenda lífi. Vitleysa, sagði presturinn reiður.  Ég hef alltaf lifað eftir Guðsorði, og því sem í biblíunni stendur.  Það er hinn eini og sanni sannleikur.

Jakobsbréfið 3
¹³Hver er vitur og skynsamur á meðal ykkar? Hann sýni það með því að vera hóglátur og vitur í allri breytni sinni 

Ásthildur Cesil Þórðardóttir
Hvurslags vitleysa er þetta eiginlega ? þrumaði presturinn, hvar eru englarnir sem sækja þá sem lifa sínu lífið samkvæmt lögmáli Drottins ?

Biblían talar ekki um einhverja engla að sækja fólk þegar það deyr. Biblían er alveg skýr á því að hinir dánu hvíla í gröfinni þangað til dómsdags þar sem fólk rís upp til dóms og glötunnar eða til eilífs lífs.  Þeir sem öðlast eilíft líf gera það heldur ekki vegna þess að þeir héldu lögmál Drottins heldur vegna Guð fyrirgaf þeim að hafa brotið lögmál Drottins.

Ásthildur Cesil ÞórðardóttirGjörðu svo vel, vesæli maður, sagði röddinn.  Þetta er alveg dæmigert fyrir þá sem eiga blinda trú.  Þú hafnaðir öllum þeim sem vildu leiða þig rétta veginn, samt sem áður var það fólk sem þú hafðir gert illt með trúarofstæki þínu.  Gefið þeim falskar vonir og afvegaleitt þá í nafni Guðs. Síðan, þegar þú færð tækfæri til að stíga beint inn í ljós kærleikans, þá færðu ofbirtu í augun og villt ekki sjá þar sem þar er að finna. 

Það sem Ásthildur gefur hérna sterklega til kynna að þeir sem fylgja Biblíunni skilja eftir sig sviðna jörð með trúarofstæki sínu.  Ef vonin sem Biblían boðar er ósönn þá eins og Pétur kallar það, þá eru kristnir vesælastir allra manna.  Það væri ekki eitthvað sem einhver sækist eftir af vondum vilja.  En ef Biblían segir rétt frá varðandi lögmál Guðs og eilíft líf þá er fólk eins og Ásthildur að gefa fólki falska von og jafnvel leiða einhverja til glötunnar.  Svo hvað er það sem gefur Ásthildi einhvern áreiðanleika, að það sem hún segir um hvað er satt og rétt varðandi siðferði, Guð og eilífðina?  Ég fyrir mitt leiti tel að Jesús Kristur hefur meiri áreiðanleika en hún. Hvaða von er það sem hún er að bjóða upp á og á hvaða grundvelli er sú von?

Ásthildur Cesil ÞórðardóttirLoks fellurðu fyrir tálmynd af því sem þú vilt sjá, og heldur að sé rétt.  Gamli maðurinn staulaðist inn eftir ganginum, og sá að þetta var satt.  Þessi helgimynd var bara það.  Líkneski.  Bak við þau var bara að sjá myrkur.  Ekkert hljóð. Ekkert.  Hann fann að hann hafði týnt sjálfum sér, vegna þess að hann hlustaði ekki á sína eigin rödd, heldur trúði því sem hann las. Og hann hafði framkvæmt í blindri trú á að hann væri að gera rétt, þó oftast hefði hann átt að sjá, að sú leið var ekki leið umburðarlyndisins, eða réttlætisins.

Þannig að það sem presturinn las þaggaði í hans "eigin rödd" og trúði því sem hann las. Ekki hefur presturinn þá verið að lesa Biblíuna sem hvatur marg oft alla að sýna öðrum umburðarlindi og kærleika. Þetta virkar aðeins sem ómerkileg árás á Biblíuna.  

Ásthildur Cesil ÞórðardóttirÞað er þá svona sem komið er fyrir mér, hugsaði hann.  Ég hef bara horft á eina hlið á sannleikanum, en lokað allt annað úti.  Ég gleymdi því að sagt var; leitið og þér munuð finna, knýjið á og fyrir yður mun upplokið verða. 

Er þá "leitið og þér munuð finna" bókstafir sem er í lagi að lesa?  Voru það þessir bókstafir sem presturinn las og trúði og leiddi prestinn í allar þessar ógöngur eða einhver annar texti?  Að mörgu leiti þá má segja að hérna er gefið til kynna presturinn horfði greinilega ekki á þessa hlið sannleikans eða Biblíuna. Hvað hann var þá að lesa og hvaða texti er svona hættulegur er þá alveg á huldu.

 Ásthildur Cesil ÞórðardóttirÉg hef sem betur fer fengið dálítinn frest til að endurskoða líf mitt, og biðjast fyrirgefningar.  Fyrir það er ég óendanlega þakklátur. Að biðjast fyrirgefningar, að iðrast og snúa við blaðinu er kjarninn í kristni.

Jafnvel minning þeirra gleymist

Í gær fór ég á Batman 2 og eins og fleiri þá fannst mér Heath Ledger fara á kostum. Ég er á því að hann eigi að fá Óskarinn og tel að hans dauðdagi hafi ekkert með það að gera. Hann fór sannarlega á kostum, hef ekki séð svona illmenni í áratugi. Horfði meira að segja á gömlu Batman myndina með Jack Nicholson í síðustu viku og þótt ég er aðdáandi Jacks þá er Heath miklu ógnvænlegri og raunverulegri Jóker.  

En þessi frétt lét mig hugsa til orða Salómons varðandi dauðann og varðandi hvernig við mennirnir gleymum þeim sem deyja.

Prédikarinn 9
⁵Þeir sem lifa vita að þeir eiga að deyja en hinir dauðu vita ekki neitt og hljóta engin laun framar og minning þeirra gleymist

Ég mun án efa muna eftir frammistöðu Heath í þessari mynd um ókomin ár en ef satt skal segja þá ef enginn hefði sagt mér að þetta væri Heath Ledger þá hefði ég ekki þekkt hann. Svo jafnvel þessi minningin sem ég hef er ekki hinn raunverulegi Heath heldur aðeins fígúra sem hann skapaði.

En svona fer fyrir jafnvel þeim sem öðlast heimsathygli, eiga ekki lengur neitt hlutskipti hér á jörðinni og jafnvel þeirra minning gleymist.

Þessi vers snerta líka á hugmyndinni um helvíti en þótt ótrúlegt megi virðast þá eru til fólk sem kallar sig kristið sem telur að Heath er núna kvalinn í logum vítist og þær kvalir munu aldrei taka neinn enda. En þetta vers segir að hinir dánu vita ekki neitt svo þessi hryllilega hugmynd er ekki það sem Biblían kennir. Á dómsdegi fær Heath Ledger sinn dóm og ég vona að hann öðlist eilíft líf.

Michelle Williams finnur ástina